Korona virus pripada porodici Koronaviride RNk virusa, red Nidoviride, podeljen je u četiri roda alfa, beta, gama i delta.
Prema dosadašnjim saznanjima, infekcija uzrokovana virusom COVID 19 kod dece u najvećem broju slučajeva dovodi do blage kliničke slike koja ima sve odlike infekcije gornjeg respiratornog trakta, a često kod dece prolazi i asimptomatski. Virus , uglavnom kod dece naseljava gornje partije respiratornog trakta, odakle se širi kapljičnim putem. Osim kapljičnim putem virus se može preneti i direktnim kontaktom sa obolelom osobom ili indirektnim kontaktom preko zaraženih predmeta (kontaminiranih). Ono što razlikuje ovaj virus od drugih respiratornih virusa jeste činjenica da se može preneti i fekooralnim putem , razmnožavanjem virusa i u ćelijama gastrointestinalnog trakta, kao i zadržavanjem u fecesu čak nedeljama nakon postavljanja dijagnoze. Svi ovi načini transmisije virusa opasni su za kolektive gde borave deca (vrtići, škole).
Vertikalni put prenosa još uvek nije dokazan. COVID 19 pozitivne majke kod kojih je porođaj završen prirodnim putem rađale su COVID 19 negativnu decu.
U pedijatrijskoj populaciji za blagu manifestaciju infekcije uzrokovane COVIDOm 19 odgovoran je kvalitativno drugačiji imunski odgovor na infekciju u odnosu na odraslu populaciju. Smatra se da u patogenezi infekcije, ključnu ulogu za vezivanje virusnih čestica imaju receptori za enzim angiotenzin konvertazu. Deca imaju drugačiju ekspresiju tih enzimskih receptora čime se može objasniti neuporedivo blaža klinička slika kod dece. Kod odraslih pacijenata u terapiji hipertenzije primena ACE inhibitora i inhibitora angiotenzinskih receptora je učestala, a upravo ta terapija povećava broj navedenih receptora čineći ovu populaciju pacijenata posebno osteljivom na virus COVID 19. Sa druge strane prisustvo drugih respiratornih virusa u mukozi pluća i disajnih puteva kod dece moglo bi da onemogući rast i razmnožavanje virusa COVID 19 preko direktne virus-virus interakcije i kompeticije.
Klinička prezentacija:
Period inkubacije traje od 2-14 dana, u najvećem broju slučajeva od 3 do 7 dana. Simptomi infekcije uzrokovane virusom COVID 19 su nespecifični i mogu varirati od asimptomatske infekcije do komplikovane pneumonije sa razvojem multiorganskog disfunkcionalnog poremećaja.
Bolest kod dece uglavnom ima blagu formu, često prolazi asimptomatski. Pacijenti mogu imati simptome infekcije gornjeg respiratornog trakta , povišenu telesnu temperaturu, upalu grla, nazalnu kongestiju, kijanje,pojačanu sekreciju iz nosa, kašalj, glavobolju, bolove u mišićima, malaksalost.
Gastrointestinalne tegobe javljaju se kod malog procenta dece u vidu dijareje ili povraćanja.
Otežano disanje cijanoza ili druge tegobe od strane donjih partija respiratornog trakta mogu se javiti najćešće 7 dana od početka bolesti. Bolest može dalje progredirati u pravcu sistemskog toksično šok sindroma, poremećaja opšteg stanja, odbijanja obroka , pospanosti. Kod rapidno progresivnog toka bolesti deca mogu za veoma kratko vreme razviti znake respiratorne insuficijencije koja zahteva mehanički ventilaciju i sistemsko popuštanje organa.
Dijagnoza
Brzi antigenski test i PCR testiranje iz nazofaringealnog brisa su laboratorijske metoda izbora za dokazivanje prisustva COVID 19 virusa.
Serološko određivanje prisustva IgM i IgG antitela su takođe u rutinskoj praksi.
Laboratorijski nalazi kod većine dece su u referentnim vrednostima izuzev leukocitopenije sa limfocitopenijom koja se može registrovati kod dece sa težom kliničkom slikom.
Vrednosti C reaktivnog proteina (CRP) u većini slučajeva su normalne ili lako povišene kao i vrednosti prokalcitonina koje su povišene jedino u slučajevima bakterijske superinfekcije.
Laboratorijska obrada podrazumeva i ispitivanje parametara hepatične i bubrežne funkcije, mišićnih enzima i određivanje nivoa D dimera.
U zavisnosti od kliničke slike, laboratorijskih parametara i faktora rizika radi se daja evaluacija bolesti radiografija pluća/CT toraxa.
Deca koja imaju druge hronične bolesti u povećanom su riziku da obole i razviju težu klinički sliku.
Osnovni princip lečenja je što brža identifikacija virusa,dijagnoza, lečenje i izolacija.
Epidemiološki, iako deca imaju blagu formu bolesti mere prevencije se moraju obavezno preduzeti jer deca mogu biti najznačajniji asimptomatski prenosioci virusa.
Dr Ivana Bekić, Vaš pedijatar
