Nedostatak gvožđa je najčešći uzrok anemije kod dece. Posledice nelečene anemije mogu biti učestale infekcije i kognitivni deficit.
Po kriterijumima Svetske Zdravstvene Organizacije anemijom se smatra smanjena koncentracija hemoglobina u krvi ispod 110 gr/l za decu od šestog meseca do pete godine života, ispod 115 gr/l od pete do dvaneste godine i ispod 120 gr/l za decu uzrasta od dvaneste do petneste godine života.
Simptomi i znaci anemije posledica su nedovoljne opskrbe kiseonikom ćelija i tkiva vitalnih organa: srca (sistolni šum) i mozga (usporen psihomotorni razvoj zastoj u rastu, snižen koeficijent inteligencije, loš uspeh u školi, poremećaj ponašanja, deficit pažnje).
Kognitivni deficit (deficit mišljenja, pamćenja, ućenja) može biti prisutan i više godina po izlečenju anemije.
U našoj sredini razlozi nastanka anemije su: izostanak dojenja, ishrana odojčeta kravljim mlekom, prevelika količina kravljeg mleka (preko 750 ml do 12 meseci, više od 500 ml preko 12 meseci), ishrana bez mesa i žumanceta.
Zato je neophodna prevencija anemije kod odojčadi od navršenog šestog meseca života ako su na prirodnoj ishrani, a od navršenog četvrtog meseca ako su na veštačkoj ishrani kravljim mlekom. Ako dete dobija adaptiranu mlečnu formulu potrebno je smanjiti preventivnu dozu gvožđa (1 mg/kg, max 10 mg) za onu količinu koja se već nalazi u mlečnoj formuli. Kod nedonoščadi potrebne su veće doze gvožđa za prevenciju anemije (2-4 mg/ kg TT)
Lečenje anemije kod dece sprovodi se preparatima gvožđa u dozi od 3-4 mg/kg TT i treba da traje najmanje dva meseca nakon normalizacije vrednosti hemoglobina. Vrstu preparata i dozu određuje lekar, pedijatar.
Gvožđe se daje ujutru, pola sata pre obroka sa vodom ili voćnim sokom( nikako sa mlekom ili čajem jer ometaju apsorpciju gvožđa).
SAVET: Dojenje minimalno do šestog meseca života deteta, adaptirane mlečne formule i zastupljenost mesa i žumanceta u ishrani.
Dr Vesna Jovičić – pedijatar
