Nakon prestanka rasta deformiteti kičme ne mogu da se otklone bez hirurške intervencije, ali primenom medicinskih pomagala, korekcionih vežbi, kineziterapije i određenih tehnika plivanja mogu znatno da se ublaže
Zbog nepravilnog držanja tela i nedovoljne fizičke aktivnosti, u poslednje vreme sve veći broj ljudi pati od deformiteta kičmenog stuba. Prema naučnim istraživanjima, 80% odrasle populacije ima krivu kičmu, a čak dve trećine obolelih ne pridaje značaj tom problemu i ne sprovodi fizikalnu terapiju. Glavni uzrok toga je zabluda, da se nakon završetka rasta ne može ništa učiniti po pitanju deformiteta kičme. Naime, činjenica je da se posle 25. godine života bez hirurške intervencije deformacija kičme ne može otkloniti, ali nije tačno da se redovnim pravilnim vežbanjem ne može ublažiti. Primenom medicinskih pomagala, korekcionih vežbi, kineziterapije i određenih tehnika plivanja može se zaustaviti progresija propadanja leđnih mišića i znatno umanjiti nepravilnost kičmenog stuba. Međutim, da bi se taj uspeh postigao treba uložiti mnogo volje, truda i strpljenja u lečenje.
Zašto se deformiteti kičme kod odraslih teško ispravljaju?
Deformiteti kičme počinju da se razvijaju već u prvoj-drugoj godini života, pošto se prohoda. Tada kičmeni stub, kao osnovni nosilac uspravnog stava, postaje opterećen težinom gornjih delova tela i kreće blago da se krivi. Njegovo stanje znatno se narušava nakon polaska u školu, kada stupi period sedalnog načina života i nošenja teških neadekvatnih torbi i u pubertetu, kada kosti naglo izrastu. Sve u svemu, do petnaeste godine života deformiteti kičme se formiraju. Nakon toga postepeno napreduju iz dana u dan. Međutim, dok god se telo razvija oni su funkcionalne prirode, što znači da su posledica slabe muskulature i da mogu da se otklone jačanjem mišića. Posle 25. godine prelaze u strukturalni poremećaj, tj. okoštavaju. Zato nakon prestanka rasta ne mogu da se otklone bez operativnog zahvata, a njihovo ublažavanje teče mnogo teže i sporije.
Najčešće deformacije kičme
U današnje vreme najzastupljeniji deformiteti kičmenog stuba su: kifoza, skolioza i lordoza. Kifoza ili, narodski rečeno, pogrbljenost predstavlja povećanu krivinu torakalnog dela kičme unazad. Karakterišu je povijena ramena, a deformitet se posebno primećuje u sedećem položaju. Skolioza predstavlja krivljenje kičme u stranu, a prema lokalizaciji i načinu manifestovanja može biti totalna, parcijalna i kompezatorna. Totalna skolioza označava iskrivljenost čitavog kičmenog stuba na jednu stranu, parcijalna skolioza označava iskrivljenost vratnog, lumbalnog ili slabinskog dela kičme na levu ili desnu stranu, dok kompezotorna skolioza označava iskrivljenost jednog dela kičme na levu stranu, a drugog dela kičme na desnu stranu. Izgleda u obliku slova “S“, pa se još naziva “S-skolioza“. Lordoza predstavlja prenaglašenu krivinu u lumbalnom delu kičme. Prate je udubljenje u krstima, opušteni trbušni mišići i izbočenost stomaka, čak i kod izrazito mršavih osoba.
Moguće komplikacije
Pored toga što izgleda neestetski i uzrokuje bolove, svaki deformitet kičme može izazvati sijaset ozbiljnih zdravstvenih problema. Recimo, kifoza neretko dovodi do srčanih smetnji, a skolioza izaziva disajne tegobe. Stoga je veoma važno započeti sprovođenje fizikalne terapije, dok se komplikacije ne pojave.
Dijagnoza i lečenje
Postojanje i terapiju deformiteta kičmenog stuba određuje fizijatar, na osnovu kliničkog pregleda i rendgenskog snimka kičme. Zavisno od vrste i stadijuma oštećenja kičme, on propisuje fizikalnu terapiju i neophodan tretman.
dr Aleksandra Sekulić
fizijatar
